Żylaki leczymy
skutecznie i bezboleśnie

• powierzchowne – biegną w tkance podskórnej, towarzyszą im naczynia chłonne i nerwy czuciowe, są duże, mają grubą ścianę mięśniową, przepływa przez nie ok. 15% krwi,
• głębokie – biegną podpowięziowo, jest ich dwa razy więcej niż biegnących w kończynach tętnic, mają cieńszą ścianę mięśniową, przepływa przez nie ok. 85% krwi,
• żyły przeszywające – przepływa nimi krew z żył powierzchownych do głębokich.

Zastawki to zawory, które uniemożliwiają cofanie się krwi, wypchniętej w górę, w kierunku serca. Zastawki najczęściej zbudowane są z dwóch płatków, które rozchylają się, w miarę jak przepływa przez nie krew, by następnie bardzo szybko zamknąć się i tym samym uniemożliwić cofanie się krwi. Zastawki żylne odgrywają bardzo ważną rolę – gdy się nie domykają i krew spływa z powrotem do kończyn (występuje tzw. refluks), mówimy o niewydolności żylnej. Jeśli sytuacja ta utrzymuje się dłużej, żyły ulegają poszerzeniu i tworzą się tzw. żylaki. Niewydolność żylna i żylaki dotyczą żył powierzchownych. Zaburzenia w funkcjonowaniu zastawek żył głębokich, mogą być przyczyną zakrzepicy żył głębokich.

Żylaki to nieestetyczna, bolesna przypadłość, występująca na tyle często, że każdy z nas potrafi je rozpoznać.

To powierzchowne poszerzenie żył powstające w wyniku niewydolności zastawek żylnych. Gdy zastawki nie domykają się do końca, krew cofa się i zalega w żyłach, wywierając na nie coraz większy nacisk i powodując ich bolesne rozciąganie. Pojawiają się obrzęki i zasinienie żył. Wypukłe, nabrzmiałe żyły są najbardziej widoczne w pozycji stojącej. Najczęściej występują na wewnętrznych częściach łydek, ud lub pod kolanami. Mogą prowadzić do groźnych powikłań.

Do najczęstszych objawów żylaków należą:

• ból lub pieczenie nóg,
• dyskomfort i uczucie ciężkości kończyn dolnych nasilające się po długim czasie pozostawania w pozycji stojącej lub siedzącej,
• opuchlizna, szczególnie w okolicy kolana,
• wysypka w okolicy stawu skokowego (to rzadziej występujący objaw, spowodowany podwyższonym ciśnieniem w żyłach – nieleczona skóra może ulec uszkodzeniu, pociągając za sobą rozwój owrzodzeń żylnych).

Niekiedy żylakom towarzyszy zapalenie żył.
Choroba może też przebiegać bez innych objawów, jednak żylaki są widoczne.

Żylaki pierwotne powstają na skutek:

• rodzinnych skłonności do występowania zmian żylakowych,
• podatności żył na rozciąganie pod wpływem słupa krwi,
• występowania cienkich ścian żył,
• wpływu czynników środowiskowych sprzyjających zastojowi krwi w żyłach.

Żylaki wtórne wywołane są przez przebyte choroby, takie jak zakrzepica żył głębokich oraz w konsekwencji urazów lub zaburzeń rozwoju układu żylnego i nacisku na naczynia.

Tak, jeżeli:

• ktoś z Twojej rodzinie chorował na żylaki,
• jesteś w ciąży lub przyjmujesz doustne środki antykoncepcyjne,
• miałeś/aś zakrzepicę żył głębokich lub inne problemy żylne,
• masz nadwagę,
• wiele godzin dziennie spędzasz w pozycji stojącej lub siedzącej,
• jesteś w zaawansowanym wieku,
• jesteś kobietą.

Skleroterapia
Do żył wprowadza się specjalny preparat, który wywoła stan zapalny. W miejscu wstrzyknięcia powstaje skrzeplina, z czasem ulegająca zwłóknieniu. Światło żyły zamyka się, powodując zniknięcie żylaka. Metoda ta stosowana jest najczęściej w przypadku małych naczyń krwionośnych, do naczyń bardzo małych można użyć lasera.

Zamykanie wewnątrzżylne
Poprzez małe nakłucie, za pomocą cienkiej rurki wprowadza się do żyły włókno. Następnie za pomocą fal radiowych lub lasera wytwarza się ciepło, tak aby po wyjęciu cewnika żyła zasklepiła się. Równie skutecznie można zlikwidować chore żyły poprzez praktycznie bezbolesne mechaniczne uszkodzenie żyły przy pomocy specjalnego cewnika i równoczesne podanie leku. W zamykaniu żył stosuje się również specjalne kleje.

Stripping
Metoda to polega na chirurgicznym usunięciu żyły odpiszczelowej. Naczynie podwiązuje się w dwóch miejscach i odcina.

Miniflebektomia
Metoda towarzysząca innym interwencjom chirurgicznym. Drobne żylaki można usunąć, wykonując małe nacięcia skalpelem lub igłą.

Właściwą metodę dobiera specjalista angiolog w porozumieniu z pacjentem.

Procesy zakrzepowe w żyłach mogą rozwijać się na skutek zmian ogólnoustrojowych (do których dołącza stan zapalny naczynia) albo na skutek zapalenia żyły.

W zakrzepicy żył głębokich występują zawsze dwa czynniki: skrzeplina w żyle oraz stan zapalny ściany żyły. Przyczyną choroby jest nieprawidłowa praca zastawek i zaleganie krwi, która powinna być pompowana do serca, a pozostaje w żyłach kończyn dolnych. Do zakrzepicy dochodzi wtedy, gdy krew krąży w kończynach zbyt wolno, najczęściej na skutek braku ruchu – kiedy jesteśmy chorzy, przebyliśmy operację i musimy leżeć w łóżku.

Zakrzepica jest schorzeniem dość niebezpiecznym dla zdrowia i życia, ponieważ jeśli część skrzepu powstającego w żyle oderwie się, może przedostać się do płuc, powodując tzw. zatorowość płucną.

Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia zakrzepicy żył głębokich należą:

• wiek chorego (mężczyźni powyżej 40. roku życia, kobiety powyżej 20. roku życia),
• zabiegi chirurgiczne,
• nowotwory złośliwe,
• ciąża i okres okołoporodowy,
• przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych,
• żylaki kończyn dolnych,
• przebyta zakrzepica żył głębokich,
• zespół pozakrzepowy,
• otyłość,
• unieruchomienie,
• inne choroby (np. serca, nerek, krwi, wątroby).

Objawy zakrzepicy żył głębokich:

• ból, tkliwość uciskowa,
• obrzęk kończyny,
• zasinienie skóry,
• poszerzenie powierzchownych naczyń żylnych.

Początek tej choroby żył bardzo często przebiega skrycie i pierwszym objawem jest dotkliwy ból, odczuwany głęboko w mięśniach. Kolejny istotny objaw to obrzęk. Obrzęk oznacza różnicę minimum 3 cm w obwodzie między kończyną zdrową a chorą. Może także wystąpić zaczerwienienie, a objawy nasilają się przy chodzeniu bądź staniu przez długi czas. Do niespecyficznych objawów należą przyspieszenie czynności serca, stan podgorączkowy czy ból wzdłuż zmienionej chorobowo żyły podczas kaszlu.

Leczenie zakrzepicy żył głębokich ma na celu zmniejszenie ryzyka wystąpienia śmiertelnego zatoru tętnicy płuc oraz zmniejszenie objawów zespołu pozakrzepowego. Należy je rozpocząć jak najszybciej.
Uniesienie kończyny zmniejsza ból i obrzęk, zapobiega też wystąpieniu zatoru tętnicy płucnej.
Istnieje kilka metod leczenia:

Leczenie przeciwzakrzepowe
Metoda ta polega na podawaniu leków przeciwkrzepliwych.

Zamykanie wewnątrzżylne
Stosuje się je wówczas, gdy objawy zakrzepicy trwają krócej niż 14 dni, w innym przypadku zakrzep może być zbyt trudny do rozpuszczenia.

Leczenie trombolityczne
Metoda to polega na chirurgicznym usunięciu żyły odpiszczelowej. Naczynie podwiązuje się w dwóch miejscach i odcina.

Leczenie chirurgiczne
Tzw. trombektomię żylną wykonuje się u chorych ze szczególną postacią zakrzepicy lub w przypadku tzw. pływającej skrzepliny.

Tromboliza
Metoda ta polega na rozpuszczeniu zakrzepu dzięki wprowadzeniu do żyły specjalnego cewnika z lekiem przy jednoczesnym odessaniu skrzepliny.

Każdy z zabiegów obarczony jest ryzykiem i komplikacjami, o których poinformuje lekarz. W przypadku zakrzepicy istotna jest także profilaktyka mechaniczna, na którą składa się stosowanie opasek i pończoch elastycznych, czy przerywany pneumatyczny ucisk kończyny.

Elastyczne pończochy są wykonane w taki sposób, by powodowały ucisk na kończynę dolną w części stawu skokowego, co ułatwia transport krwi w kierunku serca. Badania wykazały, że zastosowanie ich u chorych z małym i średnim ryzykiem zmniejsza częstotliwość powikłań zakrzepowych.

Przewlekła niewydolność żylna to zaburzenie powrotu krwi żylnej z kończyn dolnych, spowodowane niewydolnością zastawek żylnych. Choroba ta może dotyczyć zarówno żył powierzchownych, jak i głębokich. Przewlekła niewydolność żylna, spowodowana zastojem krwi, objawia się zmianami patologicznymi w obrębie skóry i tkanek podskórnych.

Choroba ta sprawia, że krew gromadzi się w żyłach, napierając na nie. Następuje wówczas nienaturalny wzrost ciśnienia, szczególnie poniżej kolana, w okolicy kostek. Często dochodzi do mikroobrzęków, krew wydostaje się poza naczynie, dochodzi do zniekształcenia naczyń włosowatych i otaczających je tkanek. Badania wykazały, że im wyższe ciśnienie żylne w przypadku niewydolności żylnej, tym większe ryzyko powstania owrzodzeń goleni.

Pierwsze objawy przewlekłej niewydolności żylnej:

• uczucie obrzmienia,
• obrzęk,
• stan zapalny,
• suchość, swędzenie i zaczerwienienie skóry.

Przewlekła niewydolność żylna może prowadzić do powstania owrzodzeń. Powstają one na skutek zmian zapalnych zachodzących w kończynie. Zmiany zapalne powstają najczęściej w dolnej części goleni, mają kolisty kształt i rozszerzają się ku górze za kostkę oraz w głąb skóry i tkanki podskórnej, aż do okostnej, obejmując ścięgna. Zapalenie tkanki podskórnej postępuje ciągle lub ma postać rzutów choroby, z objawami bólowymi. Zmiany mogą rozprzestrzeniać się na cały obwód goleni i ulegają bliznowaceniu na skutek włóknienia i zaciągania skóry właściwej, co nadaje kończynom wygląd tzw. kogucich nóg.

Zlekceważenie objawów przewlekłej niewydolności żylnej i uszkodzenie skóry w tym miejscu zwiększa prawdopodobieństwo powstania owrzodzeń. Obrzęk i utrudniony odpływ krwi powodują, że owrzodzenia trudno się goją. Często sączy się z nich płyn i wydziela się nieprzyjemny zapach. Wymagają one starannej pielęgnacji według wskazań lekarza.